Nowy Targ. Obrazki z przeszłości – widoki utracone, widoki utrwalone
Nowy Targ. Obrazki z przeszłości Anny Majorczyk to druga publikacja – po wydanych zaledwie trzy tygodnie temu Wspomnieniach pracowników Nowotarskich Zakładów Przemysłu Skórzanego – która pozwala czytelnikowi powrócić do nie tak odległej, ale już historycznej przeszłości naszego miasta. Pięknie wydany album fotografii, dokumentuje Nowy Targ z okresu 1938-1981 i jest kolejnym wydawniczym owocem unijnego projektu Dziedzictwo materialne i społeczno-kulturowe Nowego Targu i Kieżmarku. Wydawcą albumu jest burmistrz Nowego Targu.

Promocja albumu odbyła się w sobotni wieczór w Miejskim Ośrodku Kultury w Nowym Targu. Jej zasadniczą część stanowiła wirtualna prezentacja wybranych zdjęć z świeżo wydanej publikacji, przygotowana przez Marcina Ozorowskiego, odpowiedzialnego również za projekt okładki albumu, opatrzona ciekawym komentarzem autorki. Spotkanie poprowadził dyrektor MOK Bolesław Bara oraz koordynatorka projektu Katarzyna Put, a o artystyczną część zadbał zespół Crazy Accordion Trio, który brawurowo wykonał instrumentalne wersje znanych utworów, jak Kolorowe jarmarki, czy Englishman in New York Stinga, dźwiękami akordeonu wprowadzając słuchaczy w sentymentalny nastrój.
– Dla wielu z nas jest to podróż w przeszłość, do Nowego Targu jaki został utrwalony na fotografii. Myślę, że w biblioteczce każdego mieszkańca naszego miasta, ale i każdego, kto interesuje sie historią miasta i regionu, ta pozycja powinna się znaleźć. Chciałbym wyrazić nadzieję, że ten album będziemy oglądać wspólnie z naszymi dziecmi, może wnukami, przybliżając im historię Nowego Targu – dla nich będą to już bardzo dawne czasy. Myślę, że jest to cenna pozycja zwłaszcza dla młodego pokolenia – mówił burmistrz Grzegorz Watycha, dziękując autorce. Wcześniej oboje dokonali historycznego wpisu do albumu, za pomocą gęsiego pióra i kałamarza.
-Album “Obrazki z przeszłości” odzwierciedla codzienność życia naszego społeczeństwa z lat 1938-1981. Ciekawe zbiory pozwolą nam i naszemu pokoleniu lepiej poznać przeszłość nie tylko naszego miasta i regionu, ale także zmian zachodzących w całym kraju – podsumowała Katarzyna Put, naczelnik Wydziału Kultury Sportu i Promocji Urzędu Miasta, koordynatorka projektu. Jako prowadząca spotkanie, zapytała autorkę o to, skąd wziął się pomysł na taki, a nie inny tytuł albumu.
– Pomyślałam, że to miasto – które kiedyś już próbowałam w ten sposób pokazać w “Obrazkach z miasteczka dwóch kultur” (publikazja z 2007 roku – przyp.red.), zasługuje też na to, aby przybliżyć też tę jego niedaleką przeszłość. Tytuł narzucił się sam. Są to po prostu obrazki z naszego miasta. To jest Nowy Targ, który został utrwalony i zachowany w fotografiach – odpowiedziała Anna Majorczyk. – To jest tak, ze ja figuruję jako autorka tego albumu, bo wymyśliłam ten album, sekwencje tematyczne, które powinny się w nim znaleźć i wprowadziłam materiał – szukałam fotografii w zbiorach instytucjonalnych i u osób prywatnych. Jest to jednak niezasłużona chwała, bo autorami tego albumu są wszyscy ci, którzy te zdjęcia wykonali, również ci bezimienni.
Album to blisko 400 fotografii, głównie z okresu 1938 -1981, choć zdarzają się zdjęcia z okresu wcześniejszego oraz współczesne, wpisujące się jednak w zamysł albumu i przyjęte cezury czasowe o wyraźnie symbolicznym charakterze. Zdjęcia – co niezwykle istotne – opatrzone są komentarzem i dokładnie opisane, jako takie właśnie stanowiąc cenną wartość historyczną, co podkreślono też w recenzji książki. Pochodzą ze zbiorów prywatnych (w dużej mierze – Antoniego Nowaka, ojca autorki, który wspierał publikację pomocą merytoryczną), ale również ze zbiorów instytucji (m.in. Muzeum Podhalańskiego, Powiatowego Centrum Kultury, Narodowego Archiwum Cyfrowego) i z publikacji.
Album otwiera reportaż dokumentujący huczne obchody 20-lecia odzyskania niepodległości na nowotarskim rynku. Następnie widzimy okupacyjny Nowy Targ, gdzie tylko z pozoru nic nie uległo zmianie. Z kart albumu spoglądają na nas twarze wojennych bohaterów oraz członków społeczności żydowskiej naszego miasta, a kilka stron później – oglądamy pomniki ku ich pamięci, które płynnie przechodzą w fotografię posągu z charakterystyczną radziecką gwiazdą na szczycie. Oto jesteśmy już w innej epoce… Rozdział “Życie w PRL” podzielony został na kilka podrozdziałów, których tytuły mówią same za siebie: Nowa ideologia, Fabryka, Nowe miasto, Szarotki kwitną na lodzie, Codzienność oraz Solidarność. To główny temat albumu. Jak przyznaje sama autorka: niełatwy – gdyż wciąż żywy w pamięci wielu mieszkańców. Podczas wspólnej projekcji zdjęć, rzeczywiście budził wśród zgromadzonych najwięcej głośnych komentarzy, uśmiechu, czy śmiechu. Krótko mówiąc: emocji.
Osobny rozdział zadedykowany został pamiętnej wizycie Jana Pawła II w Nowym Targu w 1979 roku – wydarzeniu, które uznawane jest za najważniejsze w całej historii miasta. Kolejne poświęcone zostały – mówiąc najkrócej – atrakcjom turystycznym miasta, miejscom i cechom najbardziej rozpoznawalnym, jak: Turbacz, lotnisko, jarmark, Dunajec, które oglądamy na przestrzeni lat.
Album zamyka nostalgiczny rozdział Widoki utracone, na zdjęciach i kartach pocztowych ukazujący Nowy Targ, którego już naprawdę nie ma: z drewnianymi domami szczytowymi i mocno rolniczym charakterem miasta, co widoczne było szczególnie na jego przedmieściach.
Wieczór zakończył się słodkim poczęstunkiem w holu Miejskiego Ośrodka Kultury, gdzie uczestnicy spotkania – dzierżąc pod pachami grube księgi – pełni emocji dzieli się wrażeniami z tej wyjątkowej, sentymentalnej podróży w przeszłość swojego miasta, a tym samym – w swoją własną.
/os
Komentarze