„Miasto, którego imię będzie Nowy Targ”. Dziś 674. rocznica lokacji Stolicy Podhala
„Dlatego my Kazimierz, z Bożej łaski król Polski, niniejszym (…) zezwoliliśmy i nakazaliśmy mężowi nam szczególnie użytecznemu, godnemu pochwały i wiernemu imieniem Dytryk, osadzić miasto na prawie niemieckim magdeburskim między rzekami Biały i Czarny Dunajec, którego imię będzie Nowy Targ.” Dziś mija 674. rocznica lokacji Nowego Targu.

Dokładnie 674 lata temu, 22 czerwca 1346 roku, niejaki Dytrych Szyja otrzymał od króla Kazimierza Wielkiego przywilej ponownej lokacji miasta na prawie magdeburskim. Powstało ono na nowym miejscu, w widłach Białego i Czarnego Dunajca, w tym też czasie wykształcił się jego miejski układ urbanistyczny z dużym centralnym rynkiem, od którego na wschód i zachód odchodziła jedna ulica. Kazimierz Wielki był również fundatorem pierwszego kościoła pod wezwaniem św. Katarzyny, będącej patronką miasta.
„W imię Pańskie amen. Co postanowi wykonać majestat władców, powinno na zawsze pozostać silne i nienaruszone. Dlatego my, Kazimierz, z Bożej łaski król Polski itd. niniejszym, komu należy przekazujemy do pamięci, pragnąc powiększyć zasięg naszego królestwa i jego dochody, od powiększenia których zależy nasza sława, cześć i korzyści, zezwoliliśmy i nakazaliśmy mężowi nam szczególnie użytecznemu, godnemu pochwały i wiernemu imieniem Dytryk, synowi zmarłego Dytryka Szyji, osadzić miasto na prawie niemieckim magdeburskim między rzekami Biały i Czarny Dunajec, którego imię będzie Nowy Targ” – brzmiała treść aktu lokacyjnego Stolicy Podhala.
Zalążek osady Nowy Targ powstał przypuszczalnie wcześniej i wiąże się z latami 1251-54, kiedy Bolesław Wstydliwy zezwolił Cystersom na sprowadzenie osadników do ich dóbr podhalańskich. W czasach średniowiecznych, najprawdopodobniej w okolicy dzisiejszego kościółka św. Anny, istniała już zorganizowana osada o nazwie Stare Cło, lub Długie Pole, lokowana przez Cystersów szczyrzyckich. W pobliskim zaś Czorsztynie wznosiła się warownia strzegąca granicy węgierskiej, a na południu niewielki zameczek na Skałce w Szaflarach. Z roku 1326 pochodzi pierwsza wzmianka o Novum Forum, które w 1333 roku miało już wójta i plebana.
Dzięki licznym przywilejom królewskim i rozwojowi rzemiosła, miasto szybko się rozwijało. Już w 1396 roku Nowy Targ był ważnym ośrodkiem administracyjnym i handlowym z działającymi w pełnym składzie władzami samorządowymi. Od początku XV wieku był zaś miastem królewskim i siedzibą starosty. W XVI wieku było tu już 100 domów, miasto uzyskało prawo składowania wielickiej soli i olkuskiego ołowiu, pobierania cła od wiezionych z Węgier towarów. Regularnie odbywały się czwartkowe jarmarki.
źródło: UM Nowy Targ
Komentarze