Były dwa projekty budowy tej linii kolejowej. Pierwszy z nich forsował hrabia Władysław Zamojski, który w ramach prywatnej spółki akcyjnej chciał przedłużyć linię biegnącą z Chabówki do Zakopanego dalej przez Kościelisko, Witów i Chochołów podnóżem Tatr aż do granicy węgierskiej. Drugi z projektów zakładał poprowadzenie linii z Nowego Targu przez Rogoźnik, Czarny Dunajec, Podczerwone do granicy w Suchej Górze. Pertraktacje i dyskusje trwały trzy lata. Ostatecznie o przebiegu nowej linii łączącej Galicję z Węgrami zadecydowały względy militarne a konkretnie bezpośrednie sąsiedztwo poligonów artyleryjskich. Zdecydowano się na drugi wariant budowy. Linia hrabiego Zamojskiego pozostała w niezmienionym kształcie po dziś dzień, zaś Nowy Targ zyskał status stacji węzłowej i wzbogacił się no nową parowozownię. W okresie I Wojny Światowej w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej nastąpiło ożywienie gospodarcze. I tak w Czarnym Dunajcu powstał tartak, oraz Urząd Celny, gdzie odprawiano pociągi przejeżdżające granicę w Suchej Górze. W Rogoźniku zaś powstał wapiennik z własną bocznicą kolejową oraz cegielnia.

Mało znaną ciekawostką jest fakt, że w 1919 roku na terenie Nowego Targu stacjonował polski pociąg pancerny „Hallerczyk” sformowany 30 listopada 1918 r. w Krakowie, jako Krakowska Bateria Kolejowa. Pozostając w czasach 20 – lecia międzywojennego należy wspomnieć, że linia kolejowa, właśnie ze względu na wspomniane wcześniej poligony w Czarnym Dunajcu służyła głównie do celów militarnych, a w szczególności, jako punkt załadunkowo – rozładunkowy dla artylerii Wojska Polskiego.

1 września 1939 roku o świcie, pod most w Podczerwonem podjechał pociąg. Równocześnie od strony Chochołowa, od zalesionej strony rzeki nadjechały dwa niemieckie czołgi i rozpoczęły ostrzał pociągu z karabinów maszynowych. Pociąg zdążył się ewakuować w kierunku Nowego Targu, zaś most w skutek zniszczeń runął do wody. Prowizorycznie odbudowany służył dalej do transportu kolejowego. W 1943 roku właśnie tą trasą przejechał pociąg do Wiednia, którym uciekła przed hitlerowskim okupantem Loda Halama – znana polska aktorka, wraz ze swoim chorym synem, posługując się szwajcarskim paszportem.

We wrześniu 1944 roku wracający z bombardowania fabryki chemicznej w Blachowni Śląskiej amerykański bombowiec Boeing B-17 Flying Fortess ulega awarii i rozbija się o nasyp kolejowy w Koniówce. Załoga Latającej fortecy: Hansler, Kroschewsky, Beam, Suhling i Sternbeck zostali przejęci przez żołnierzy placówki AK “Limba”. Doprowadzili ich na Stare Wierchy, gdzie stacjonował oddział majora Andrzeja Stobrawy ps. “Borowy”. Po przejściu frontu radzieckiego, w lutym 1945 grupa ta samodzielnie poprosiła o pomoc Sowietów. W marcu przez Lwów, Kijów, Odessę na Ukrainie i Port Fuad w Egipcie przedostali się do bazy macierzystej Sterparone we Włoszech, następnie zostali odesłani do USA. Pozostali członkowie załogi wpadli w ręce Niemców i trafili do obozów jenieckich dla kadry lotniczej na Pomorzu. W maju 1945, przez aliancki obóz przejściowy Lucky Strike we Francji przetransportowani zostali do USA.

Koniec działań wojennych przyniósł linii „drugą młodość”. W związku z planowanymi wielkimi inwestycjami, jak i budową Nowej Huty w obszarze oddziaływania linii powstały żwirownie. Znajdowały się one w Rogoźniku, Czarnym Dunajcu i Podczerwonem. Wartym odnotowania jest to, że wspomniane żwirownie dysponowały sieciami kolejek wąskotorowych o prześwicie 600mm. Na każdej z nich ruch obsługiwały parowozy. Na największej z nich w Czarnym Dunajcu – obok pięciu parowozów pracowały jeszcze lokomotywy spalinowe. W latach ’50 zwiększono liczbę pociągów osobowych. Miało to związek z powstaniem w Nowym Targu  kombinatu obuwniczego. Wtedy to zamiast zlikwidowanego przystanku Ludźmierz zbudowano przystanek Nowy Targ Fabryczny. Lata 1965-1967 to sukcesywna likwidacja żwirowni, w związku z malejącym zapotrzebowaniem na to kruszywo. Po zamknięciu ostatniej żwirowni linia 118A traci na znaczeniu. Idzie to w parze z rozwojem infrastruktury drogowej. Jeszcze w roku 1982 dokonano ostatniej modernizacji odcinka Nowy Targ – Czarny Dunajec, polegającej na wymianie nawierzchni torowej. Lokalna legenda głosi, że planowano przywrócenie ruchu towarowego między Polską a Czechosłowacją. Prace modernizacyjne nagle przerwano a na odcinku Czarny Dunajec – Podczerwone wstawiono dużą liczbę wyeksploatowanych wagonów przeznaczonych do naprawy głównej lub kasacji.
16 sierpnia 1991 decyzją Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej linia kolejowa nr 118A Nowy Targ – Podczerwone została przeznaczona do rozbiórki. Już w grudniu tego samego roku rozpoczęły się prace demontażowe toru i infrastruktury. Obecnie na terenach po rozebranej linii biegnie ścieżka rowerowa.

Od 20 kwietnia w nowotarskim Urzędzie Miasta można oglądać niezwykle interesującą wystawę historyczną zatytułowaną „Galicyjska linia kolejowa Nowy Targ – Sucha Góra”.  Premiera tej ekspozycji odbył się we wrześniu 2015 r. podczas uroczystego otwarcia fragmentu „Historyczno – kulturowo -przyrodniczego szlaku wokół Tatr”. Była również pokazywana  m.in. w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rabce Zdrój, Szkole Podstawowej w Rogoźniku. Wystawę opracował zespół historyków, architektów i studentów pod kierunkiem Roberta Kowalskiego z Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Targu tj.: Natalia Strączek, Karol Wojtas i Zbigniew Sułkowski. Została ona przygotowana w ramach programu edukacyjno – naukowego pn. „Historia pod kołami, kilem i skrzydłami” pod patronatem honorowym Marka Sowy Marszałka Województwa Małopolskiego i patronem naukowym Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Ekspozycja zyskała dofinansowanie ze środków Urzędu Miasta Nowego Targu oraz Urzędu Gminy Czarny Dunajec.

Na ekspozycji zamieszczono szereg interesujących informacji przybliżających dzieje linii kolejowej od jej powstania w 1904 r. aż do ostatecznego zamknięcia w 1991 r. Na dziesięciu tablicach opisano wszystkie stacje, przystanki osobowe oraz mosty, jakie na owej trasie wybudowano. Całość wzbogacono unikatowymi archiwalnymi dokumentami, wycinkami z galicyjskiej prasy oraz licznymi niejednokrotnie pokazywanymi po raz pierwszy fotografiami. Nie zabrakło także reprodukcji biletów, listów przewozowych oraz rozkładów jazdy pociągów z różnych okresów funkcjonowania linii kolejowej. Materiały na wystawę pozyskano z zasobów archiwów państwowych, zbiorów własnych oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, ale przede wszystkim od szeregu życzliwych osób prywatnych.

Tekst: MSX
Foto: Polskie Towarzystwo Historyczne w Nowym Targu