Nowy Targ, Rabka, Czarny Dunajec. Zbliżają się obchody 80. rocznicy zagłady Żydów na Podhalu
Włącz dźwiękPod koniec sierpnia mieszkańcy Nowego Targu, Rabki-Zdroju i Czarnego Dunajca upamiętnią swoich dawnych sąsiadów – Żydów, których niemieccy naziści bestialsko zamordowali w 1942 roku. – Tak dużych obchodów upamiętniających żydowską mniejszość na Podhalu jeszcze nie organizowano – przyznają organizatorzy.
Nowotarskie obchody 80. Rocznicy Zagłady Żydowskich Mieszkańców Podhala będą miały miejsce we wtorek, 30 sierpnia. Uroczystości rozpoczną się o godzinie 14:00 na Stadionie Miejskim im. Józefa Piłsudskiego w Nowym Targu.
-Po raz pierwszy te obchody będą miały miejsce w przestrzeni, gdzie dokonała się ta największa tragedia w historii Podhala – na Stadionie Miejskim, gdzie odbyła się selekcja i następnie przejdziemy na stację kolejową, skąd miała miejsce deportacja. Na stadionie planujemy odczytanie imion blisko 3 tysięcy ofiar. Odczytamy imiona Żydów Nowego Targu, Szczawnicy – którzy byli deportowani do Nowego Targu oraz imiona więźniów, którzy przebywali w areszcie miejskim w Nowym Targu i zginęli na cmentarzu żydowskim. W ten sposób chcemy symbolicznie wywołać ich istnienie, przywołać ich imiona. Złożymy kwiaty na stacji kolejowej w Nowym Targu, skąd o godzinie 14 odjechał transport do Bełżca z blisko 1,5 tysiącem kobiet i dzieci oraz mężczyzn, którzy nie zostali wybrani do pracy – zdradza szczegóły nowotarskich obchodów dr Karolina Panz, wolontariuszka Fundacji „Ludzie, nie Liczby”. Dodaje, że rocznica ma szczególny wymiar i jest kontynuacją wydarzeń z listopada ub. roku, kiedy na cmentarzu żydowskim w Nowym Targu uroczyście odsłonięto pomnik upamiętniający dawnych, żydowskich mieszkańców miasta. Z powodu pandemii, nie było wówczas możliwości zaproszenia potomków, ani zorganizowania uroczystości „na skalę, która odpowiadałaby randze tego wydarzenia”.
By ułatwić nowotarżanom uczestnictwo w obchodach, o 13.40 z rynku wyruszy specjalny autobus. Po złożeniu kwiatów na dworcu PKP, autobus zawiezie uczestników na Cmentarz Żydowski. Tam planowana jest modlitwa, którą poprowadzi naczelny rabin Krakowa Avi Baumol, którego prababcia zginęła w Nowym Targu i jest pochowana właśnie na nowotarskim cmentarzu żydowskim. Udział w wydarzeniu zapowiedzieli potomkowie oraz ocalały z Holocaustu Hanoch Gutfreund, który przyjedzie z 11-osobową rodziną. Całość zwieńczy pokaz specjalny filmu „Ukos światła” w sali kinowej MCK Nowy Targ, (reż. Wojciech Szumowski, prod. Fundacja Tygodnika Powszechnego), opowiadającego o realizacji projektu „Ludzie, nie liczby” w Czarnym Dunajcu.
Ciąg dalszy wydarzeń przygotowanych w Nowym Targu w ramach obchodów 80. Rocznicy Zagłady Żydowskich Mieszkańców Podhala zaplanowano na środę, 31 sierpnia 2022. „Ślady na piasku” – bo te słowa przyświecają drugiemu dniowi obchodów – to cykl wydarzeń kulturalnych. O godzinie 18 obok ratusza nastąpi otwarcie wystawy „Aktion Reinhard. 80 Rocznica niemieckiej zbrodni 1942-43”, przygotowanej przez IPN oddział w Krakowie.
O godzinie 19:00 w Miejskim Centrum Kultury odbędzie się przedstawienie „Ślady na piasku”, podczas którego wzruszającą historię do programu słowno-muzycznego „Pamięci tych, którzy żyli z nami” namaluje piaskiem Magdalena Suszek Bąk, malarka z doktoratem ASP w Krakowie, od blisko dekady zajmująca się animacją w soli, piasku i świetle. Wieczór zakończy koncert zespołu muzyki klezmerskiej „Magda Brudzińska Klezmer Trio”, określanej jako „odważne i piękne połączenie tradycji z nowoczesnością”. To folkowe i klezmerskie brzmienie przeplatane elementami jazzu, muzyki klasycznej i pop.
Organizacja drugiego dnia obchodów to wspólne przedsięwzięcie powiatu nowotarskiego, Miasta Nowy Targ, Powiatowego i Miejskiego Centrum Kultury, krakowskiego oddziału IPN oraz zespołu regionalnego „Śwarni”.
Ostatnim wydarzeniem, zorganizowanym w ramach obchodów będzie spotkanie autorskie z Miriam Guensberg oraz promocja książki pt. „Bohater bez ojczyzny”, które odbędzie się 1 września 2022 r. (czwartek) o godz. 17.00 w Muzeum Drukarstwa w Nowym Targu.
Szczegóły wszystkich wydarzeń przygotowanych w ramach obchodów 80. Rocznicy Zagłady Żydowskich Mieszkańców Mieszkańców Podhala – a obejmą one nie tylko Nowy Targ, ale także Czarny Dunajec i Rabkę-Zdrój – ich organizatorzy i koordynatorzy przedstawili dziś podczas konferencji prasowej zorganizowanej w Miejskim Centrum Kultury w Nowym Targu. Zapis konferencji – w materiale filmowym poniżej.
tekst. os
“By przywrócić twarze, imiona, ludzką godność milionom ofiar nazizmu…”
Komentarze