Kamery live
prognoza pogody

Teraźniejszość i przyszłość energetyczna Polski

1 lutego 2022 10:23

Bardzo głośno i bardzo dużo mówi się dzisiaj o ochronie klimatu i potrzebie wprowadzenia zmian w energetyce. Mimo iż 70 proc. naszej energii pochodzi obecnie z węgla, to Polska nigdy nie kwestionowała i nadal nie kwestionuje konieczności transformacji. Na tak szeroko idące zmiany potrzeba jednak czasu, który pod wpływem presji i nacisków politycznych staje się naszym wrogiem. Na pytania o galopujące ceny surowców i działania osłonowych rządu, o dywersyfikacje dostaw i energię atomową, która stając się zieloną może rozwiązać europejskie problemy odpowiada Edward Siarką, wiceministrem w Ministerstwie Klimatu i Środowiska

Teraźniejszość i przyszłość energetyczna Polski

Panie Ministrze na rynku surowców energetycznych dużo mówi się o galopujących cenach gazu, o tym, że energia elektryczna również robi się coraz droższa. Tymczasem gdzieś tam w tle, nieśmiało, ale jednak równie mocno podrożał węgiel. Dodam, że duża część prądu w naszych gniazdkach pochodzi właśnie z elektrowni węglowych

Faktycznie 70 proc. energii wytwarzanej w Polsce jest wytwarzane z węgla. Póki co nie mamy żadnej możliwości technicznej aby z dnia na dzień, z roku na rok zmienić tą rzeczywistość. Do tego potrzebna jest odpowiednia perspektywa czasowa. Polska nie kwestionuje i nie kwestionowała konieczności zmian systemowych w energetyce i ochronie klimatu. Mamy jedynie zastrzeżenia do co czasookresu w jakim ten proces ma się dokonać. Próba przyspieszania etapu odejścia od węgla powoduje, że obecnie obserwujemy ogromny wzrost cen na rynku węgla. Wynika to również z faktu, że 60 proc. kosztów związanych z wytwarzaniem energii pochodzi niestety z handlu emisjami. Dzisiaj wartość tych emisji za jedną tonę CO2 wynosi ponad 90 euro. Należy pamiętać, że jeszcze rok temu cena ta była o połowę niższa. Niestety musi to skutkować automatycznym wzrostem cen węgla, podobnie zresztą jak i pozostałych nośników energii. Gdyby nie działania osłonowe rządu, które powodują, że obniżamy podatek, obniżamy VAT, to mielibyśmy dużo większe problemy z zaopatrzeniem się w surowce, które dzisiaj są niezbędne – szczególnie mocno teraz, w okresie zimowym.

Czy w takim razie bez zmiany polityki klimatycznej Komisji Europejskiej nie ma mowy o tym, żeby węgiel potaniał w radykalny sposób?

Bez zmiany polityki w systemie związanym z handlem uprawnieniami do emisji CO2 (EU-ETS) jest to niemożliwe. Polska od samego początku podnosiła tą kwestię. Teraz również nasz rząd bardzo wyraźnie to podkreśla. Po danych statystycznych widać, że dopuszczenie instytucji finansowych czy banków do handlu emisjami spowodowało, że automatycznie zaczęto je skupować i nimi handlować, robiąc z tego najzwyczajniej w świecie instrumenty finansowe, które w istotny sposób wpływają na wysokość cen tych uprawnień. Oczywiście pojawia się tutaj kolejna bardzo ważna kwestia, a mianowicie Komisja Europejska wprowadziła mechanizm zabierania z rynku darmowych uprawnień do emisji. Połączenie tych dwóch elementów powoduje, że mamy gwałtowny wzrost cen uprawnień do emisji CO2. Warto w tej dyskusji przypomnieć, że każda tona spalonego węgla to 0,9 tony CO2. Mówiąc o ilościach mówimy zatem o stosunku 1:1.

W rozmowach z ludźmi wiele osób postuluje – palę węglem, chciałbym przejść na gaz, ale operator mówi, że wyczerpał wszystkie środki na przyłącza na najbliższe dwa lata. To poważny problem

To bardzo poważny problem. W pierwszej chwili kiedy spotkałem się z tą informacją przyznam się, że miałem problem z odniesieniem się do tego zagadnienia. Jednoznacznie świadczyłoby to o niekonsekwencji w naszych działaniach, chociażby w takim obszarze jak Program Czyste Powietrze. Próbujemy dzisiaj działać w ten sposób, by wszyscy mieszkańcy mimo rosnących na rynku cen mieli otwartą możliwość przyłączenia się do gazu. W sytuacji kiedy gospodarstwa kończą swoje inwestycje czy też próbują realizować uchwałę antysmogową, nasza odpowiedź musi być pozytywna. Możliwość przyłączenia do gazu powinna być zapewniona i to jest bezdyskusyjne. Co prawda gaz nie jest jednoznacznie uznawany przez Unię jako tzw. zielona energia, ale Polska nie ma obecnie innej alternatywy w przypadku swoich celów zwłaszcza ciepłowniczych.

Przyjmując, że wszyscy podłączą się do gazu i będzie ekologicznie, to czy ceny gazu w którymś momencie zaczną spadać? Miejmy nadzieje, że nie stanie się tak, iż patrząc na ceny ludzie ponownie zaczną palić czym popadnie.

Kluczem do rozwiązania tego problemu jest odpowiednia dywersyfikacja dostaw. Myślę, że nasz rząd robi to zapobiegawczo już od dobrych paru lat. Mam tu na myśli m.in.budowę gazoportu czy też projekt Baltic Pipe. Dzisiaj jednoznacznie widzimy, że Nord Stream 2, który miał rozwiązać problemy gazowe Europy, przyczynił się właściwie do tego, że notujemy dynamiczny wzrost cen tego paliwa.

Panie Ministrze pomijając kwestie gazu mówimy tutaj o ekologii, o tym, że duża część energii elektrycznej powinna być zielona. Przy czym Unia Europejska sama nie potrafiła się określić czy energia atomowa jest energią zieloną. Czy w takim razie możemy liczyć na to, że Komisja Europejska spojrzy na budowę elektrowni atomowej jak na energię zieloną?

Dyskusja wokół tzw. taksonomii czyli wokół różnych źródeł energii, które uznamy za ekologiczne w tej chwili znajduje się w głównym nurcie dyskusji o zmianach klimatycznych w Europie i kierunku w jakim ma iść Europa. Niestety nie mamy jednoznacznych stanowisk wśród państw członkowskich. Przypomnę, że Francuzi bardzo chętnie wsparliby energię atomową, ale już Niemcy od tej energii odchodzą, a Austriacy mówią wręcz o zaskarżeniu do sądu decyzji o budowie nowych instalacji atomowych. Warto podkreślić, że wokół Polski mamy wiele instalacji atomowych, natomiast w samej Polsce takiej elektrowni nie ma. Nasz kraj określił, że mimo wszystkich trudności inwestycyjnych związanych z procesem powstania elektrowni atomowej – kosztownych i długotrwałych, idziemy w kierunku zabezpieczenia swoich potrzeb energetycznych i wybudowania odpowiednich instalacji na naszych ziemiach. Warunkiem tego stanowiska jest faktyczne uznanie przez Komisję Europejską atomu jako energii zielonej. Dodatkowo istotnym punktem staje się możliwość dofinansowania instalacji atomowych ze środków europejskich. Przypomnę, że środki unijne – czy to Krajowy Plan Odbudowy, czy też środki finansowe zapisane już w budżecie Unii Europejskiej przewidują inwestowanie w działania energetyczne w 40 proc. . Zatem gdyby fundusze te zostały uruchomione z zapisem, iż mogą z nich być finansowane instalacje atomowe czy też gazowe, byłoby nam dużo łatwiej odchodzić od węgla, który pokrywa dzisiaj 70 proc. naszego zapotrzebowania energetycznego.

Panie Ministrze czy problemy z którymi się borykamy czyli szalejące ceny surowców energetycznych i krytyczne spojrzenie na pakiet klimatyczny Unii Europejskiej to nasza subiektywna ocena?

W tej chwili obserwujemy szeroko zakrojoną dyskusję na forum unijnym. Pakiet ,,Fit for 55” dotyka praktycznie wszystkich obszarów – od rolnictwa przez leśnictwo. Trudno pogodzić się tutaj z niektórymi zapisami. Musimy mieć jasne decyzje na poziomie Komisji Europejskiej w jakim kierunku proponowane przeobrażenie gospodarki ma następować. Nie kwestionujemy, że musimy chronić klimat, w wątpliwość poddajemy jedynie sposoby dojścia do modelu bezemisyjnego i czas w którym się to odbywa. Musi to być rozsądnę tak abyśmy nie spowodowali skrajnego zubożenia naszych obywateli. Nie tylko Polaków, ale wszystkich obywateli Unii Europejskiej, bo dzisiaj z podobnymi dylematami zmaga się wiele krajów Wspólnoty.

Co prognozujemy na najbliższe miesiące? Pakiet osłonowy działa. Rozumiem, że w ten sposób rząd próbuje wpłynąć na wysokość surowców energetycznych

Tak, działania osłonowe są niezmierni istotne. Uruchamiamy również nową edycję Programu Czyste Powietrze gdzie zmieniamy kryteria związane z dofinansowaniem dla wszystkich osób, które chcą docieplić swoje budynki i wymienić ,,kopciucha”. Dodatkowo zmieniliśmy próg dochodowy tak aby wszyscy, którzy dzisiaj decydują się na uczestniczenie w tym wielkim projekcie transformacji energetycznej na swoim podwórku, mieli jak najlepsze warunki. Proponujemy dofinansowanie sięgające w tej chwili do 90 proc. . Zachęcam wszystkich zainteresowanych do składania wniosków. Wszelkie niezbędne informacje znajdują się na stronie internetowej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska.

os 01.02.2022
Komentarze

Napisz komentarz

Komentarze muszą najpierw zostać zaakceptowane przez administratora. Redakcja nowytarg24.tv nie odpowiada za treść komentarzy internautów.

Zobacz również