fot. UM WM

Panie Marszałku, województwo małopolskie jest jednym tych regionów w Polsce, które wzięło na siebie odpowiedzialność za prawdopodobnie największą liczbę uchodźców z Ukrainy. Rozumiem, że Samorząd Województwa Małopolskiego wspiera wszystkie stowarzyszenia, organizacje i wszystkich ludzi, którzy na różny sposób starają się pomagać.

Tak, praktycznie od 24 lutego bieżącego roku małopolska przyjmuje uchodźców wojennych z Ukrainy. Oczywiście na pierwszej linii frontu jest województwo podkarpackie, natomiast bardzo dużo obywateli Ukrainy dotarło również do Małopolski. Transport odbywał się głównie koleją. 24 lutego wybuchł konflikt zbrojny, a już 27 lutego pociągi Kolei Małopolskich były przygotowane do transportu uchodźców w głąb naszego województwa. Na wysokości zadania stanęły także przewozy regionalne Polregio, które były w gotowości do transportu z Tarnowa, Przemyśla, a nawet Olkusza. Co więcej, małopolscy kolejarze z różnych spółek kolejowych – regionalnych, ale także narodowa spółka InterCity – zaangażowali się w pomoc i świadczyli transport kolejowy na bardzo wysokim poziomie.

Transport bezpłatny, należy to podkreślić, jest jedną kwestią. Inną sprawą jest pomoc medyczna. Tutaj rząd jasno zadeklarował, że każdy obywatel Ukrainy, który przebywa na terenie Polski, będzie miał taką sama pomoc jak Polacy. Województwo małopolskie również tego pilnuje i stara się, aby każdy Ukrainiec, który ma taka potrzebę, mógł skorzystać z bezpłatnej pomocy medycznej.

Tak, transport kolejowy był oczywiście nieodpłatny. Przypomnę, że obywatele Ukrainy, którzy mają już nadany numer PESEL, są traktowani jak obywatele naszego kraju. Dla nas bardzo ważne jest zachowanie pewnej równowagi. Pamiętajmy, że mamy naszych mieszkańców, którzy również potrzebują opieki i to w różnym aspekcie. Jest ona realizowana przez wojewódzkie podmioty lecznicze. Jasno mówimy, że w pierwszych dniach, kiedy przyjeżdżali do nas uchodźcy, szpitale hospitalizowały pacjentów z Ukrainy. Było tak chociażby w Dziecięcym Szpitalu św. Ludwika gdzie zaopiekowano ponad 200 małych pacjentów. Podobnie jest zresztą z opieka psychologów, a wszystko po to by zminimalizować traumę wojenną. Nasz region jest bardzo gościnny i ma otwarte serce. Mieszkańcy małopolski pokazali, że są bezinteresowni w niesieniu pomocy. Zryw ten widoczny jest nie tylko w dużych miastach, ale także w małych miejscowościach, gdzie lokalna społeczność, straż pożarna, koła gospodyń i stowarzyszenia intensywnie angażowały się w szeroko rozumianą pomoc. Jasno wskazywaliśmy, że ta pomoc musi być długofalowa i w taki sposób podeszli do tego mieszkańcy – aby wsparcie nie trwało tydzień czy dwa. Widzimy, że małopolska opiekuje się uchodźcami, których znaczna część chce wracać do Ukrainy, aby odbudować swoje domy. Oczywiście to miła informacja. Natomiast ta część, która zostaje u nas, ma nadany numer PESEL i może korzystać z uprawnień takich jakie mają Polacy.

Rozumiem, że sytuacja jest dynamiczna. Cześć osób przyjeżdża, część wyjeżdża. Jedni po zastanowieniu postanawiają wracać do domu.

Tak, w ostatnich tygodniach sytuacja jest bardzo dynamiczna. Część osób wyjeżdża, część decyduje się na przyjazd. Niemniej pomoc realizowana jest przez cały czas. Biorąc pod uwagę Małopolską Tarczę Humanitarną uruchomioną przez Marszałka Województwa Witolda Kozłowskiego i przez samorząd, to obwód lwowski już w pierwszych dniach maja otrzymał od nas wsparcie w wysokości 3 mln zł. Podobnie jest w przypadku szpitali wojewódzkich – sprzęt oraz łóżka z tych placówek trafią do obwodu lwowskiego i iwanofrankowskiego. Staramy się nieść wsparcie na różnych płaszczyznach. W ramach małych grantów wspieramy organizacje pozarządowe, które świadczą pomoc dla Ukrainy – w myśl, że pomagamy Polakom, którzy pomagają naszym sąsiadom zza wschodniej granicy. Bierzemy także pod uwagę wsparcie organizacji, które przyjmują obecnie Ukraińców, a potrzebują drobnych modernizacji lub doposażeni w danym ośrodku. Ta sama zasada dotyczy samorządów, gdzie w zarządzanych przez nich budynkach przebywają obecnie obywatele Ukrainy. Liczymy również na to, że uchodźcy podejmą u nas pracę. Ankiety kierowane do nich przez Wojewódzki Urząd Pracy pokazują chęć podejmowania zatrudnienia. Dużym zaskoczeniem dla nas był fakt, że praktycznie 60 proc. ankietowanych to osoby, które mają wykształcenie wyższe. Jesteśmy przed sezonem turystycznym, dlatego gastronomia i hotelarstwo są otwarte na przyjmowanie obywateli Ukrainy do pracy. Szpitale różnego szczebla również deklarują wsparcie w zatrudnianiu uchodźców, którzy mają wykształcenie medyczne. Oczywiście to także kwestia uprawnień, które są niezbędne.

Zatem bardzo ważną kwestią dla Ukraińców jest teraz posiadanie numeru PESEL, nie tylko w kontekście opieki medycznej, ale również poszukiwania zatrudnienia.

Tak, w kontekście opieki medycznej jest to bardzo ważne. W samej Małopolsce nadaliśmy ich już ponad 100 tys.. Sygnał, który płynie do nas z administracji rządowej wyraźnie wskazuje, że obywatele Ukrainy chcą mieć nadany PESEL, a to daje nadzieję, że będą oni także podejmować zatrudnienie.

Do osób, które posiadają nasz PESEL i mają dziecko w wieku do 3 lat skierowany jest program umożliwiający aktywizacje zawodową.

Dla mieszkańców naszego województwa, którzy mają pod swoją opieka dzieci do 3 roku życia lub samotnie wychowują dziecko w tym wieku, uruchomiliśmy program Małopolska Niania 2.0. To program powodujący, że osoby chcące podjąć pracę zawodową będą mogły skorzystać ze wsparcia finansowego przy zatrudnieniu niani. Program zakłada dopłatę do miesięcznego wynagrodzenia i jest przeznaczony dla naszych mieszkańców oraz uchodźców z Ukrainy. Podkreślam tutaj, że programy, które są dedykowane Ukraińcom, powinny służyć także naszym mieszkańcom w sposób bezpośredni lub pośredni.

Rozumiem, że jednym z tych programów jest program skierowany m.in. do kół gospodyń wiejskich, które mogą zmodernizować swoje sale. Doskonale wiemy, że są to ważne lokalne centra kultury i integracji społecznej.

W ramach Małopolskiej Tarczy Humanitarnej przede wszystkim wsparcie mogą otrzymać „budynki”, które wymagają lekkiej modernizacji, np. wykonania natrysków czy doposażenia kuchni. Innym programem są Małopolskie Świetlice Wiejskie, który został przygotowany w 2021 roku, kiedy jeszcze nikt nie spodziewał się nadchodzących wydarzeń w Ukrainie. W naszym województwie jest wiele obiektów, w których brakuje drobnego doposażenia. To właśnie dla nich stworzono ten program. Jego celem jest pobudzenie lokalnej społeczności do aktywnych spotkań międzypokoleniowych i integrowania się. Staranie się o tego typu wsparcie odbywa się poprzez samorząd gminny – to właśnie gmina jest naszym partnerem w ramach tego konkretnego programu.

Zarząd Województwa Małopolskiego od lat inwestuje w modernizację i rozbudowę sieci kolejowych i taboru kolejowego – w ostatnich miesiącach zostały zakupione nowe pociągi. Dzięki tym inwestycjom i dobremu zarządzaniu można było w sprawny sposób stworzyć możliwości transportowe dla uchodźców z Ukrainy.

Nowoczesne pociągi to coś na co mieszkańcy czekali. Pociągi te od grudnia 2021 roku cały czas są obecne na torach. Wracając do nieodpłatnych przewozów dla Ukraińców – było to finansowane przez stronę rządową. Teraz konkretne spółki mogły wystosować dokumenty informujące ile pasażerów zostało przewiezionych i dzięki temu uzyskać zwrot poniesionych kosztów. Jeśli chodzi o Województwo Małopolskie i inwestycje w kolej, to w ostatnich latach podjęto znaczące kroki. W 2021 roku zakupiliśmy 13 nowych pociągów, które jak już wspomniałem są widoczne na torach. Budujemy także nowoczesne zaplecze kolejowe po to, aby pociągi codziennie mogły wyjeżdżać na swoje trasy bezpieczne i czyste. Chcemy żeby w nowej hali dokonywane były stosowne przeglądy poprawiające bezpieczeństwo naszych pasażerów, bo to ono jest dla nas najważniejsze. Stawiamy na kolej, aby skracać czas dojazdów z punktu A do punktu B. Widzimy, że w ostatnim czasie wzrasta liczba pasażerów, którzy wybierają kolej, dlatego cały czas się rozwijamy, uruchamiamy nowe połączenia. Dobrym przykładem jest połączenie Kraków – Olkusz. Z Olkusza do Krakowa można dojechać w nieco ponad godzinę. Na linii Trzebinia – Kraków czas przejazdu liczony jest zaledwie w minutach. Inną trasą, która zostanie lada chwila uruchomiona, są Podbory Skawińskie – Kraków Główny. Chcemy, aby nasi podróżni przesiadali się na pociągi, które stają się konkurencyjne w stosunku do innych środków transportu. Mieszkańcy są zadowoleni i sygnalizują nam rozważenie budowy parkingów park&ride, gdzie mogliby bezpiecznie zostawić swój samochód, przesiąść się na pociąg i bezpośrednio dojechać do celu podróży.