Projekt Parasolowy realizowany jest przez Związek Euroregion „Tatry“ w partnerstwie z Samorządowym Krajem Preszowskim i Samorządowym Krajem Żylińskim.

Wybrane do realizacji transgraniczne przedsięwzięcia dotyczą ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego oraz rozwoju turystyki. Umożliwią one m.in. modernizację obiektów dziedzictwa historycznego i kulturowego, budowę ścieżek rowerowych i edukacyjnych wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz kultywowanie zanikających tradycji i rzemiosła. Na ten cel przyznano środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wysokości ponad 2 mln euro.

W mikroprojekty zaangażowane będą m.in. gminy, miasta, instytucje kultury oraz organizacje pozarządowe po stronie polskiej z terenu powiatu nowotarskiego, powiatu tatrzańskiego, nowosądeckiego, limanowskiego, myślenickiego i gorlickiego, a po stronie słowackiej z Kraju Preszowskiego i Żylinskiego.

Przykładem takiego przedsięwzięcia będzie unikatowy produkt na polsko-słowackim pograniczu w postaci 2 muzeów na kołach mieszczących się w odnowionych wagonach kolejki wąskotorowej, zlokalizowanych po stronie polskiej w Gminie Czarny Dunajec, a po stronie słowackiej w miejscowości Orawska Leśna.

W wielu mikroprojektach realizowane będą działania inwestycyjne, w ramach których po obu stronach granicy zmodernizowanych zostanie kilkadziesiąt obiektów dziedzictwa kulturowego. Przykładem takiej inwestycji jest odrestaurowanie 2 historycznych wozów strażackich, tzw. sikawek konnych, które następnie eksponowane będą przy remizach OSP Limanowa i OSP Łososina Górna, czy renowacja 32 zabytkowych kapliczek i krzyży w Gminie Czarny Dunajec, Mieście Trzciana, Gminie Kościelisko, Mieście Twardoszyn oraz Gminie Tokarnia.

Wśród dofinansowanych mikroprojektów znalazły się również te, których produkty wykorzystywać będą nowoczesne technologie, np. Miasto Nowy Targ przygotuje wirtualny spacer w technologii 3D, który dzięki wykorzystaniu mobilnych gogli umożliwi „zwiedzającemu” m.in. zapoznanie się z tradycjami pasterskimi pogranicza polsko-słowackiego, a w Szczawnicy i w słowackiej Leśnicy zamontowany zostanie system 22 kamer, dzięki którym w obu miejscowościach możliwy będzie cyfrowy podgląd miejsc o szczególnej wartości przyrodniczej i kulturowej.

Tradycyjnie już w realizowanych mikroprojektach przeprowadzonych zostanie kilkadziesiąt działań miękkich promujących dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze pogranicza oraz integrujących społeczności lokalne. Ciekawym przykładem mikroprojektu wpisującego się w tę tematykę jest mikroprojekt realizowany przez Powiatowe Centrum Kultury w Nowym Targu pn. „Polsko -Słowackie Ciesielskie Śpasy”, który nie tylko stanowi formę promocji dziedzictwa kulturowego związanego z tradycjami ciesielskimi i tradycyjną, drewnianą zabudową podhalańskich i orawskich miejscowości, ale także da możliwość zaszczepienia młodemu pokoleniu fachu jakim jest ciesielstwo, a w efekcie zachęci do kształcenia w ginącym już zawodzie cieśli.

Gmina Nowy Targ zdobyła dofinansowanie na projekt “Polsko-słowacka zielona klasa”, w ramach którego w Ludźmierzu zostanie wybudowana ścieżka edukacyjna, jak również zorganizowany zostanie wyjazd młodzieży ze szkół podstawowych gminy na Słowację, do partnerskiej miejscowości Zavazna Poruba.

Miasto Nowy Targ po raz kolejny realizować będzie projekt z zaprzyjaźnionym Kieżmarkiem, eksplorując jeszcze głębiej wyjątkowo bogatą historię, kulturę i tradycję obu miast i realizując zadania odwołujące się kolejno do każdego z elementów zawartych w tytule projektu. 

Jeśli chodzi o historyczny aspekt mikroprojektu  „Wędrówka śladami historii, kultury i tradycji pogranicza polsko-słowackiego” , planuje się m.in. wydanie kolejnych, ciekawych publikacji. Książka wydawana po stronie słowackiej dotyczyć będzie dziejów miasta Kieżmark, natomiast temat albumu, który będzie przygotowany na zlecenie władz Nowego Targu, skoncentruje się tylko na jednym, ale niezwykle istotnym dla historii miasta wydarzeniu, jakim była wizyta Jana Pawła II w Nowym Targu. Ideą jest upamiętnienie przypadającej na 2019 rok, okrągłej 40. rocznicy tej wizyty, uważanej przez wielu za najważniejszy fakt w całej historii Nowego Targu, jak również uczczenie przypadającej na październik tego roku rocznicy wyboru Karola Wojtyły na papieża. 

W ramach zadania planuje się również wykonanie cyklu rzeźb nawiązujących do tradycji pasterskiej Podhala i Nowego Targu, przez lata związanego z kuśnierstwem. Rzeźby mają na celu zachowanie w materialnej, symbolicznej formie dziedzictwa kulturowego miasta i regionu. To już odpowiedź na ten cel mikroprojektu, związany z wędrówką po szlaku kultury i tradycji. Zainicjowany przez grupę mieszkańców w ramach Budżetu Obywatelskiego, ale nigdy nie zrealizowany projekt ma teraz szansę powstać za unijne środki. W przyszłości analogiczny cykl rzeźb być może powstanie również na Słowacji.

Uzupełnieniem projektu jest stworzenie aplikacji – wirtualnego spaceru tradycją pasterską i rzeźbiarską na pograniczu.

mat.prasowe

/os