Pamięci Wiktora Sowy- wspomnienie osobiste

Smutną wiadomość otrzymaliśmy wczoraj z Krakowa- zmarł Wiktor Sowa- nasz przyjaciel, autorytet, kuzyn. Spodziewaliśmy się tej wiadomości, podziwialiśmy wieloletnią walkę ze straszną chorobą – a jednak… jakże żal. Nie wdamy się już w gorąca polemikę polityczną z człowiekiem mądrym, błyskotliwie inteligentnym, patriotą, nie zaśpiewamy przy biesiadnym stole, nie usiądziemy do brydża… może kiedyś na niebieskich polanach ?

Nie będę pisać jego biografii – wartej lepszego pióra. Ot, parę wspomnień poświęconych pamięci Przyjaciela. Urodzony w 1941 roku w niezbyt zamożnej rodzinie, ukończył prestiżowy Wydział Telekomunikacji Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie – został jednym z pierwszych komputerowców startującej dopiero w Polsce specjalności.

Do Nowego Targu przywiodła go miłość. Piękna, prawdziwa, wzajemna- taka na całe życie w dobrych i złych czasach- do naszej kuzynki Hani Borowiczównej. Umierał na jej rękach , troskliwej współtowarzyszki walki z cierpieniem, nie pogodzonej do końca z wyrokiem losu.

Żartowali że swatem im był portier z akademika, w którym Hania mieszkała jako studentka historii. Były to czasy gdy o 22-giej rygorystycznie z akademika wyrzucano nawet najbardziej zakochanych – znudzony widocznie walką z Wiktorem pewnego dnia portier oświadczył „panie Sowa albo się pan żeń albo nie zawracaj dziewczynie głowy”. Wiktor wybrał to pierwsze. I tak na wiele lat związał się z naszym miastem.

W szybko rozwijających się Nowotarskich Zakładach Przemysłu Skórzanego zorganizował i został kierownikiem jednego z pierwszych w przemyśle skórzanym Ośrodka Obliczeniowego i na tym stanowisku zastał go „ wybuch” Solidarności.” Jest Witek autorem unikatowych monografii historii owych czasów a to „ Narodziny Rzeczypospolitej Polskiej opisane poprzez kalendarium Ruchu Obywatelskiego na terenie Nowego Targu w latach 1989- 1992” i „ Konotatki z lat 1980-2013 „ którym poświęcił lata swojej emerytury. A wiedział o czym pisze-był przecież czynnym uczestnikiem i animatorem wydarzeń prowadzących do powstania zakładowej „Solidarności” i Komitetu Obywatelskiego. Nie będę się o tym rozpisywać- zostawiam to historykom.

Jak żywa staje w mojej pamięci noc z 12-stego na 13-sty grudnia 1981 roku. Wieczorem 12-stego grudnia gościliśmy Sowów jak wszyscy niemal Polacy zażarcie polemizując na temat polityki- pożegnaliśmy się o północy. Około 5-tej nad ranem ktoś gwałtownie zastukał do drzwi- spłakana, roztrzęsiona Hania wykrztusiła „Witka wzięli”- dla nas dzieci wojny skojarzenie było straszne.Tak dowiedzieliśmy się o stanie wojennym- .W mieszkaniu Sowów zastaliśmy jakoś spontanicznie zgromadzone żony internowanych – zrozpaczone,bezradne,często pozbawione środków do życia, zszokowane reakcją dzieci na widok wyprowadzanych z domów ojców- samorzutnie zorganizowana zrzutka była zaczątkiem wzajemnej pomocy.

I znowu niezapomniany ranek 4 czerwca- zacytuję za Mickiewiczem – zrodzeni w niewoli, okuci w powiciu, my taką jedną wiosnę mamy w życiu”- ranek zwycięstwa w wyborach „Solidarności”:- zwycięstwa w którym niemały był udział Witka.

Miał Witek dar zjednywania i gromadzenia ludzi – stąd też jako lider Unii Wolności był współorganizatorem UW koła liczącego prawie 80 osób – ewenement w prowincjonalnym miasteczku. Zaintrygowany ówczesny przewodniczący Unii Leszek Balcerowicz złożył wizytę chcąc poznać tajemnicę sukcesu- a polegał on na zaangażowaniu dr.Hanny Rayskiej Grzesiakowej i właśnie Wiktora.

Był człowiekiem odważnym – w czasach gdy ludzie z rezerwą odnosili się do działalności partyjnej- przed kolejnymi wyborami miał odwagę „dać twarz” ustawiając na rynku stolik przy którym z kolegami rozdawali ulotki i… cukierki. Rozentuzjazmowany wnuk wpadł o domu wołając „ Babciu Dziadek na rynku rozdaje cukierki, za darmo ! Lecę po kolegów !”

W III RP pełnił funkcje kierownika Urzędu Rejonowego, wojewody nowosądeckiego – nie zapominał o potrzebach Nowego Targu – czy ktoś dziś pamięta o pomocy przy zakończeniu budowy Szpitala ? Cóż, jak mówi przysłowie nikt nie jest prorokiem we własnym kraju. Na fali wszechogarniającej lustracji oskarżony o współpracę z SB podjął długą walkę z fałszywymi zarzutami- zakończoną wyrokiem sądu lustracyjnego uwalniającym od oskarżeń.

Niestety – takie przeżycia nie pozostają bez skutków dramatycznych- tak dla niesłusznie oskarżonego jak i jego rodziny. Krzywda spotykająca uczciwego człowieka staje się nie do naprawienia.

Hania, ta zakochana w rodzinnym mieście Hania- zdecydowała się go opuścić- i tak znaleźli się Krakowie. Ale – natura ciągnie wilka do lasu – nie osiadł nasz Wiciu na laurach- stąd jego unikatowe a według mnie bezcenne dla historyka opracowania- oby dostąpiły szerszej publikacji- dziś w dobie zakłamywania przeszłości przez ludzi którzy czerpią profity z poświęcenia i trudu innych.

Dla naszej rodziny był Witek cudownym kompanem, duszą towarzystwa, a że głos miał świetny – niezawodnym „: zapiewajłą”: znajdującym wspólny język tak z nami staruszkami jak i młodym pokoleniem. Wspólną radością i zwieńczeniem życia było nadanie mu medalu „Dziękujemy za wolność” nadanym przez Stowarzyszenie Sieć Solidarności kultywujące ideały, wartości i tradycje ruchu społecznego „Solidarność”:

„Byli chłopcy,byli

ale się minęli

i my się miniemy

po malućkiej chwili”

Do zobaczenia Wiktorze po drugiej stronie – spoczywaj w spokoju

Bogda i Józek Borowiczowie

Fot. archiwum jednej z nowotarskich rodzin