W uroczystości udział wzięli m.in.: wiceministrowie klimatu i Środowiska Edward Siarka, Piotr Dziadzio, Ireneusz Zyska; parlamentarzyści najmocniej wspierający odważne i ambitne przedsięwzięcie gminy Szaflary, wiceprezes zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Artur Michalski, prezes zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie Kazimierz Koprowski, profesor PAN i jednocześnie pani prezes zarządu Polskiego Stowarzyszenia Geotermicznego Beata Kępińska, starostowie Krzysztof Faber i Piotr Bąk, burmistrz nowego Targu Grzegorz Watycha, radni powiatowi i samorządowcy z Szaflar, sołtysi i mieszkańcy, szefowie powiatowych jednostek, prezes Geotermii Podhalańskiej Wojciech Ignacok, prezes nowotarskiego MPEC-u Grzegorz Ratter, prezes zarządu firmy wykonawczej – UOS Drilling Arkadiusz Biedulski; pełniący nadzór i dozór nad wykonaniem odwiertu prezes zarządu Proinsol dr Piotr Długosz. Nie brakło też strażaków z OSP.

Inwestycję, o której głośno w kraju i pracowników prowadzących wiercenia błogosławił miejscowy proboszcz, ks. Kazimierz Duraj.

Kilkaset metrów na północ od pierwszego odwiertu geotermalnego, Bańska PGP-1, prowadzone przez prawie rok wiercenia mają sięgnąć głębokości 7 tysięcy metrów. Dzięki temu – na trzech poziomach: 3,5, 5 i 7 kilometrów – realizowany będzie pionierski projekt badawczy, pozwalający rozpoznać i ocenić zasoby zbiornika wód geotermalnych pod niecką podhalańską. To umożliwi efektywne i rozsądne korzystanie w przyszłości z tego naturalnego bogactwa. Tutaj też ma powstać pierwsza w Polsce elektrownia geotermalna, ale dla niej potrzebna jest woda o temperaturze 160 stopni Celsjusza.

– Wszystko zaczęło się w 2015 roku, staraniami o możliwość podłączenia budynków z gminy Szaflary do istniejącej Geotermii Podhalańskie – przypomina wójt Rafał Szkaradziński. – Okazało się, że Geotermia Podhalańska nie dysponuje jednak odpowiednią mocą i nie ma środków na rozwój. Dlatego w 2016 roku powstał pomysł wykonania nowych odwiertów. Pojawiła się możliwość sfinansowania odwiertu badawczo–eksploatacyjnego z środków NFOŚiGW. Gmina Szaflary zakupiła od Geotermii Podhalańskiej dokumentację, dzięki której mogła aplikować o środki do NFOŚiGW. Po spotkaniach przedstawicieli gminy Szaflary, miasta Nowego Targu, nowotarskiego MPEC i Geotermii Podhalańskiej doszło do podpisania w  październiku 2016 roku umowy pomiędzy tymi podmiotami. Zgodnie z umową planowano wykonać sieci ciepłownicze na terenie gminy Szaflary i miasta Nowy Targ. Następnie gmina Szaflary złożyła wniosek do WFOŚiGW w Krakowie o dofinansowanie projektowania sieci ciepłowniczych, a Nowy Targ o projektowanie magistrali ciepłowniczej. Oba samorządy po otrzymaniu dofinansowania z WFOŚiGW, w wysokości 85 procent, rozpoczęły projektowanie. Gmina Szaflary – sieci ciepłowniczych, a miasto Nowy Targ magistrali. W tym samym czasie została podpisana umowa na wykonanie odwiertu badawczo- eksploatacyjnego z NFOŚiGW. Pierwotnie otrzymaliśmy 45 mln zł netto. Firma, która wygrała przetarg na nasze zlecenie wykonała badania sejsmiczne i magnetoteluryczne. To na ich podstawie została zmieniona lokalizacja planowanego odwiertu i jego głębokości do 7 km przez głównego geologa kraju Mariusza Oriona Jędryska, który uznał, że przy okazji wykonywania odwiertu należy zbadać dokładniej nieckę podhalańską – mówi wójt Rafał Szkaradziński.  To dlatego zdecydowano także o wykonaniu głębszego odwiertu. Wraz z tą zmianą konieczne były jednak dodatkowe fundusze. Tak więc gmina Szaflary podpisała aneks do umowy z NFOŚiGW, tym razem kwota opiewała na 107 mln zł netto. Wkrótce ruszył przetarg. Wygrała go firma UOS Drilling S.A. Umowa na wykonawstwo została podpisana w połowie 2022 roku. Firmie został przekazany plac budowy. Ze względu na trudny teren najpierw plac budowy musiał jednak zostać utwardzony, aby mogła na nim stanąć ok. 60 metrowa wieża wiertnicza, urządzenie nowoczesne i jedyne takie w Europie, sprowadzone ze Stanów Zjednoczonych. Wieża została uruchomiona końcem marca 2023 roku, prace zgodnie z harmonogramem zakończą się w połowie przyszłego roku, po zakończeniu wiercenia dane będą służyły do wykonania modelu matematycznego i modelu 3D niecki podhalańskiej.  Dzięki osobistemu zaangażowaniu śp. Ministra Środowiska Jana Szyszko, projekt został dofinansowany w 100 procentach kosztów kwalifikowanych ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Czekamy na wyniki z odwiertu, a teraz wraz z miastem Nowy Targ staramy się o pozyskanie funduszy na budowę magistrali ciepłowniczej. Fundusze planujemy pozyskać z Polskiego Ładu.

Żeby spożytkować ciepło z podziemnego pieca, gmina Szaflary ma już zaprojektowane sieci ciepłownicze – wraz z pozwoleniami na budowę – dla 1150 budynków w czterech miejscowościach: Szaflarach, Zaskalu, Borze i części Bańskiej Niżnej. Wspólnie z miastem Nowy Targ podejmuje też starania o środki na budowę zaprojektowanej i również posiadającej pozwolenie na budowę magistrali przesyłowej, która połączy najgłębszy odwiert z Miejskim Przedsiębiorstwem Energetyki Cieplnej w stolicy Podhala. Unikatowość szaflarskiego projektu polega i na tym, że pozwoli on również rozpoznać, w przyszłości może i wykorzystać ciepło suchych skał.

(asz)