tekst i zdjęcia: Sebastian Śmietana. Dziękujemy za nadesłanie

Poznajcie Augustyna Suskiego. Urodził się 8 listopada 1907 roku w Szaflarach. Poeta, działacz ruchu ludowego, pedagog. Student polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wykładowca na uniwersytetach ludowych w Michałówce i Różynie. Aresztowany w początkowym okresie wojny, powraca na Podhale 15 maja 1941 roku. Zakłada konspiracyjną organizację, Konfederację Tatrzańską – ruch oporu działający podczas II wojny światowej na Podhalu. W szczytowym okresie należało do niej około 400 członków.

W wyniku rozbicia organizacji przez prowokatora Heinza Wegnera, Augustyn Suski zostaje aresztowany ponownie, końcem stycznia 1942 roku. Poddawany okrutnym torturom i krwawym zabawom, w słynnej niemieckiej katowni Podhala Palace. Więziony następnie w Tarnowie, trafia do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Od tamtej chwili staje się numerem obozowym 27 399.
Zmarł z wycieńczenia, 24 maja 1942 roku.

” O szczurach, karłach i ludziach. “

Obecnie, kiedy coraz wyraźniej zarysowuje się przed nami obraz zmartwychpowstałej Polski niepodległej, kiedy już wszyscy, nawet najbardziej czarno w przyszłość patrzący, widzą bliską i nieuchronną klęskę Niemiec i ich sojuszników, staje przed nami pytanie : ” Na czym, na jakich podwalinach opiera się byt i potęga każdego państwa? Co jest nieodzownym warunkiem rozrostu każdej, najdrobniejszej nawet społeczności ludzkiej.” Na pytanie to możemy bez namysłu odpowiedzieć całą mnogością rozmaitych zasad i ideałów, ale jednej najważniejszej zasady nie uwzględniliśmy dostatecznie dotychczas nigdy. Zasadą tą, na której opiera się każda organizacja państwowa, jest zasada jedności.

Stara to zasada jak świat i wypróbowana przez wszystkie państwa i narody w ciągu wielu wieków historii, a jednak tak rzadko i tak niepełnie w życiu stosowana. Dotyczy to zwłaszcza naszego narodu. Można zaryzykować twierdzenie, że nas właściwie nigdy nie pobił żaden zewnętrzny wróg – bijał nas zawsze i pokonywał brak zgody i jedności. Nie mam zamiaru cytować tu odpowiednich przykładów z historii, każdy z nas znajdzie ich sam nieprzeliczone mnóstwo. Na Polakach może bardziej niż na każdym innym narodzie, zemściło się nieposzanowanie owej prawdy.
Zdawałoby się, że teraz, po owym straszliwym doświadczeniu, jakie nam znowu przyniosła historia, ockniemy się i poprawimy, że staniemy wreszcie zwarci i jedni nierozerwalnym murem piersi i rąk, umysłów i serc, że wreszcie dogłębnie zrozumiemy i w życiu zastosujemy ową najoczywistszą prawdę, że przecież my wszyscy jesteśmy przede wszystkim Polakami i że każdy, kto w nas zabije polskość, zabije nas najpełniej. (… ) “