„Karpaty łączą – ochrona Torfowisk Orawsko-Nowotarskich”
Klimat się zmienia. Wysychają bagna, mokradła, strumienie a nawet rzeki. Wilgotne i podmokłe tereny, na naszych oczach zamieniają się w ubogie i suche siedliska. Naukowcy nie mają wątpliwości – przyrodzie trzeba pomóc. Leśnicy podejmują wiele działań mających na celu zatrzymanie negatywnych procesów. Na terenie Nadleśnictwa Nowy Targ wielkim wyzwaniem jest rezerwat „Bór na Czerwonem”.
Na zdjęciu – zabytkowa kolejka – tereny po eksploatacji torfu na Puściźnie Wielkiej Fot. K. Przybyła
Nadleśnictwo Nowy Targ zarządza terenem szczególnym. Rezerwat przyrody „Bór na Czerwonem” należy do unikatowych w skali Europy. Niestety i tutaj leśnicy obserwują niepokojące zmiany, wskazujące na postępującą degradację bezcennego torfowiska.
Poszukiwania sposobów na sfinansowanie niezbędnych zabiegów aktywnej ochrony przyrody, zapisanych w Planie Ochrony Rezerwatu i mających na celu zatrzymanie niekorzystnych procesów zachodzących na torfowisku, zakończyły się sukcesem. W ubiegłym roku udało się pozyskać środki na ten cel. Zostały przyznane z funduszy norweskich, przez Ministra Klimatu i Środowiska, po rozpatrzeniu wniosków złożonych do Programu Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu, w obszarze Środowisko naturalne i ekosystemy.
Beneficjentem projektu o nazwie „Karpaty łączą – ochrona Torfowisk Orawsko-Nowotarskich” jest Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska – Centrum Informacji o Środowisku UNEP/GRID, któremu partneruje Fundacja Przyroda i Człowiek oraz Asplan Viak As z Norwegii. Instytucjami wspierającymi są: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie oraz Nadleśnictwo Nowy Targ.
Zmiany w krajobrazie torfowiska Fot. K. Przybyła
Celem projektu jest ochrona cennych siedlisk przyrodniczych w Borze na Czerwonem. Mowa jest o terenach torfowiska wysokiego oraz bagiennych zbiorowiskach roślinnych w jego otoczeniu.
Przyznane w wysokości 4 162 445 zł. finansowanie pochodzi w 85% (3 538 078 zł) z Mechanizmu Finansowania Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG), utworzonego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię, a w 15% z budżetu państwa (624 367 zł). Przewidziane w projekcie działania już trwają i zakończą się 30 kwietnia 2024.
Od ubiegłego roku w Borze na Czerwonem pracuje zespół ekspertów z wielu dziedzin prowadząc badania naukowe, które mają odpowiedzieć na pytanie, w jakim stanie jest środowisko i podpowiedzieć, co należy zrobić, aby zachować je w dobrej kondycji.
Ochrona torfowisk orawsko nowotarskich Fot. K. Miłek
Już wiadomo, jakie zabiegi muszą być zrealizowane. Przewiduje się usunięcie sosny zwyczajnej z kopuły, skłonu i okrajka torfowiska, budowę kilkunastu kolejnych tam i zastawek, konserwację tam już istniejących, uszczelnienie wału oraz remont infrastruktury turystyczno-edukacyjnej.
Ważną częścią programu są działania edukacyjne i informacyjne, w których szczególnie aktywni będą nowotarscy leśnicy. Ich zadaniem jest m.in. informowanie na bieżąco o tym co dzieje się „na Czerwonem” i tłumaczenie jakim celom służą podejmowane działania.
Planowane są warsztaty dla dzieci i seminarium dla nauczycieli. Pierwsza odsłona działań informacyjnych miała już miejsce we wrześniu tego roku. Podczas wizyty studyjnej w Borze na Czerwonem i w Puściźnie Wielkiej (torfowisko wysokie w obrębie miejscowości Piekielnik, w gminie Czarny Dunajec, o powierzchni 482 ha, mocno eksploatowane od lat 50. XX wieku, będące siedliskiem wielu gatunków roślin i zwierząt), z planami projektowymi zapoznawała się grupa dziennikarzy.
Ochrona torfowisk orawsko nowotarskich, Fot. K .Miłek
„Karpaty łączą – ochrona Torfowisk Orawsko-Nowotarskich”, to nie tylko projekt ale przede wszystkim idea skupiająca wszystkich, którym zależy na bioróżnorodności Karpat i zrównoważonym rozwoju tego regionu dla nas i dla przyszłych pokoleń.
źródło: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krakowie
Komentarze