Włącz dźwięk

W starostwie powiatowym zawiązała się 7-osobowa grupa samorządowców z powiatów nowotarskiego i tatrzańskiego, która obmyśla konkretne kroki.

 – Wszyscy mówią o spalarni, ja też jestem za rozwiązaniem w postaci termicznej utylizacji odpadów, ale chodzi o mądre spalanie – zaznacza wójt Szaflar, Rafał Szkaradziński. – Każdy musi sobie wyobrazić, że spalarnia to nie jest instalacja zagrażająca środowisku, wręcz przeciwnie. O tym, że spalarnia zagraża środowisku mówią najczęściej osoby, które na ognisku lub w domowym piecu spaliły plastikową butelkę i widziały, co się wtedy dzieje. 

Zamiast składowisk

 Tymczasem spalarni w centrach europejskich miast jest bardzo dużo i skutecznie zastępują one składowiska śmieci, które są zamykane i rekultywowane, tak, jak stało się to np. w Nowym Targu przy ul. Szaflarskiej.

 – W Polsce jest ich bardzo mało, dlatego ich nie znamy – mówi wójt, który niedawno inicjował starania o Podhalańską Kolej Regionalną. – Spalarnie te nie emitują żadnych toksycznych dla środowiska związków. System filtrów powoduje, że wychodzi z nich ciepło o temperaturze maksymalnie 30 stopni, bo cała reszta wtłaczana jest w system odzysku ciepła i w produkcję energii elektrycznej. A my wspólnie z miastem Nowy Targ tworzymy sieć geotermalną i ciepło to będzie na pewno spożytkowane w dobrym celu.

Optymalnym rozwiązaniem technologicznym byłaby nieduża instalacja dla dwóch powiatów, czyli dla aglomeracji 200-tysięcznej. Taka, jakie z powodzeniem funkcjonują już w innych częściach kraju. Myślenie o nowoczesnej spalarni, która nie wymaga dużo miejsca, zaczyna się jednak od dostępnej komunikacyjnie lokalizacji.

Lokalizacja – tylko centralna

 – Wiemy, że powinno to być położenie centralne dla dwóch powiatów – mówi Rafał Szkaradziński. – Wypada na miasto Nowy Targ, gminę Nowy Targ albo gminę Szaflary. Ministerstwo energii już przygotowuje projekt ustawy mówiący, że część odpadów bezie traktowana jak paliwo alternatywne i to daje nam argument za tym, żeby taka instalacja powstała.

Jeśli tworzące zespół samorządy uznają spalarnię za najlepsze rozwiązanie, to inicjatywa taka będzie wymagała zmian legislacyjnych, ponieważ krajowy program wcześniej dokładnie określił ilość instalacji regionalnych na terenie danego województwa. Małopolska ten limit już wyczerpała. Zmienić może to jednak oddolna inicjatywa samorządów. Nic innego nie złamie hermetycznego rynku odbioru odpadów. A dwa powiaty tworzą już aglomerację zdolną sobie porazić z dużym wspólnym przedsięwzięciem.

Samorządy “pod ścianą”

Do zmiany zapisów trzeba jednak przekonać władze wojewódzkie, a następnie szczebel rządowy. W tym właśnie musieliby pomóc parlamentarzyści. Na razie bowiem samorządowi przypada niewdzięczna rola pośrednika między mieszkańcami a firmami odbierającymi odpady; pośrednika, który na tym nie może zarobić ani nie powinien dokładać. Na samorząd tym samym spada odium pretensji mieszkańców z powodu kolejnych podwyżek stawek za odbiór odpadów. W inicjatywie budowy spalarni chodzi też o to, by nadgonić stracony czas i zbliżyć się do europejskich państw ze znacznie gęstszą siecią takich instalacji. Tym bardziej, że Bruksela przyjęła sobie za cel zmniejszenie ilości wysypisk. Alternatywa to przejście na całkowite kaucjowanie opakowań lub całkowity recykling, jednak takich standardów w krótkim czasie osiągnąć się nie da.

Równolegle do projektowanych działań administracyjno-prawnych rodzi się pomysł, jak problem limitu spalarnianych instalacji rozwiązać w praktyce.

 – Jeśli jest możliwy handel emisją CO2 i certyfikatami, to nie powinien być większą trudnością zakup procentu recyklingu – zakłada wójt Szaflar. – Wiemy, że są obszary w Polsce, które nie osiągają tych 30 procent i furtką dla nas byłoby porozumienie z takim obszarem. Wtedy cała Polska spełniałaby wymóg Unii Europejskiej spalania 30 procent odpadów komunalnych.

W grupie, którą przy starostwie tworzą podhalańscy samorządowcy, są też przedstawiciele odpadowej branży. Zespół może również liczyć na doradę i pomoc specjalistów krakowskich.

Opór społeczny?

 – Wydaje mi się, że to rozwiązanie znajdziemy, a ja bym się nie obawiał o nastroje społeczne, bo nikt nie chciałby płacić drogo z śmieci tylko mieszkańcom trzeba wytłumaczyć, na czym polega cały proces – uprzedza orędownik spalarni jako rozwiązania „na teraz”. – Zapewniam, że wszystkie takie instalacje na świecie są bardziej rygorystycznie badane niż inne. Nie powodują żadnej emisji szkodliwych substancji, a jeśli powstaje mit, że smog będzie większy, to znaczy, że osoby, które to mówią, nie mają bladego pojęcia.

Co ciekawe – np. szwedzkie spalarnie bazują na polskich rozwiązaniach technicznych. Eko-spalarnie pracują w Krakowie, Wiedniu, Paryżu, Turynie. Najwięcej ma ich Estonia. W tym kierunku chce podążać nawet Afryka. A nasze samorządy znalazły się „pod ścianą” tym bardziej, że dotkliwie drożeje również utylizacja osadów z oczyszczalni ścieków. Gra idzie o to, żeby z roku na rok coraz większe pieniądze z naszych podatków szły raczej na drogi i inwestycje niż do prywatnych firm śmieciowych.  

(asz)

Realizacje i projekty spalarni odpadów – źródło: Internet