Ten pierwszy masowy transport – złożony m.in. z członków niepodległościowej konspiracji oraz aresztowanych w obławach i łapankach – okupanci wysłali 14. czerwca 1940 roku z Tarnowa. Wśród 728 przewiezionych do „fabryki śmierci” było 40 mieszkańców Podhala, w znacznej części więźniów zakopiańskiej katowni „Palace”.

Jeden wywiezionych w pierwszym transporcie to Jerzy Bielecki – obozowy numer 243, wsławiony brawurową ucieczką z obozu i wyprowadzeniem ukochanej, Żydówki Cyli Cybulskiej, Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.

Recytowane przez młodzież wiersze, inscenizowane dialogi, czytane fragmenty wspomnień z obozowej gehenny – objęły też innych więźniów miejsca, z którego wyjście prowadziło tylko przez komin: Władysława Szepelaka z Bielanki, żołnierza ZWZ z oddziału kpt. Bolesława Duszy „Szaroty”; zamęczonego w oświęcimskim obozie Augustyna Suskiego – naczelnika Konfederacji Tatrzańskiej, Jadwigę  Apostoł-Staniszewską – współzałożycielkę Konfederacji, więźniarkę obozów Auschwitz, Mauthausen-Gusen i Ebensee, także o. oddającego życie za współwięźnia św. o. Maksymiliana Kolbego.  

Program słowno-muzyczny, przygotowany przez II Liceum Ogólnokształcące im. Św. Jadwigi Królowej oraz Zespół Szkół Ekonomicznych, wzbogaciły góralskie pieśni z towarzyszeniem muzyki. Przy pomniku rozlegały się skrzypcowe nuty. Apel Poległych historyk Adam Błaszczyk odczytał przy dźwięku werbli. W obchodach na nowotarskim cmentarzu uczestniczyła także duża grupa kadetów z mundurowego LO, wystawiając również poczet sztandarowy.

Modlitwę za ofiary nazistowskich obozów i lat wojny prowadził ks. proboszcz Zbigniew Płachta. Upamiętnienie zakończyło się złożeniem wiązanek, zapaleniem zniczy przy pomniku oraz na grobach Jadwigi Apostoł i Jerzego Bieleckiego.

 Do czasu wyzwolenia w obozie Auschwitz-Birkenau męczeńską śmierć poniosło ponad milion osób – Polaków, Żydów i przedstawicieli innych narodowości.

(asz)